Als ik iets schrijf over wat ik heb meegemaakt tijdens een wedstrijd, heeft iedereen die me in het weekend daarvoor heeft gezien de neiging het op zichzelf te betrekken. Niet doen, jongens. Ik zit soms echt lange tijd op iets te broeden. Aan de andere kant: wie de schoen past… Dus zelfs al ging het niet over jou, als je er voor jezelf iets mee kunt of over na gaat denken, is dat prima.
Ik heb er nog eentje waarmee ik me echt geen raad weet. En het is al van een tijdje terug, dus ik loop hier al maanden mee rond. Iedereen die ik hierover heb geraadpleegd haalt moedeloos de schouders op. Het is een lastig en potentieel gevaarlijk onderwerp, waar mensen vreselijk opgewonden over kunnen raken. Behalve als het voor hun neus gebeurt. Dan zegt er namelijk niemand iets…
Een prachtige chique Fries
Ik jureerde een wedstrijd ergens in het land. Een startlijst met M en Z, dus allemaal mensen die al langer in het circuit meelopen. Eén van de deelnemers was een jonge vrouw op een Fries paard. En dan niet zo’n traditioneel type met massa, maar een fraai sportmodelletje. Die vind ik soms in de flanken behoorlijk iel, maar dat terzijde. Het was zo’n rank paard, niet al te groot. Dit in tegenstelling tot de amazone. Minstens zo lang als ik (want we liepen later in de kantine langs elkaar). Daar hield iedere vergelijking mee op. ‘Gezet’ dekt de lading niet eens. Ik durf het niet te schatten, want daar ben ik niet goed in. Maar deze dame was niet licht. Wat doe je in zo’n geval als jury? Ik zit daar om de proef rijkunstig te beoordelen en dat heb ik dus ook gedaan. Het was een zeer gehoorzaam paard. De amazone was zeker geen beginner, ze wist wat ze deed. Er wordt in heftige discussies altijd aangedragen dat ‘mee in de beweging’ bij zware ruiters minder erg is dan tegenwerkende rammelende magere skeletten. Ik vind van allebei wat, als we het over welzijn hebben. Want al dat gewicht zat het arme beest wel degelijk in de weg.
Alles wat je zegt is verkeerd
Het lastige is ook dat ‘zwaar’ in dit verband niet eens de grootste belemmering leek. Je kan er bijna niet over praten zonder beledigend te worden. Een lange, op zich niet dikke man kan ook al snel over de 90 kilo zijn. Maar deze vrouw was gewoon zo rond dat ze niet mee kón zijn. Haar zitvlak puilde over het zadel, benen stilhouden was door de omvang van haar dijen een utopie en haar lijf zat enorm in de weg. Haar armen waren zo fors dat het leek of ze constant met opgetrokken schouders zat. Alle beweging werd erdoor uitvergroot. Eigenlijk wil ik dat dan gewoon kunnen zeggen. Wat natuurlijk op zich niet zou hoeven, want dat weet ze zelf ook wel. Nog los van haar omgeving, want kom op zeg. Maar die zeggen er kennelijk ook niks van.
Zie je het niet of interesseert het je niet…?
Je kunt niets onder het protocol zetten, want geheid dat dat wordt aangekaart bij de KNHS als ‘beledigend’. Stel je voor dat haar model te maken heeft met een aandoening, wordt altijd als argument gebruikt. Je kunt om dezelfde reden niet het gesprek aangaan. Hoe tactisch gebracht ook, ze gaat natuurlijk in de verdediging. Ze heeft immers de beslissing al genomen om te rijden, dus zij vindt dat dat kan. Maar of de aanleiding een ziekte is of slagroom, het maakt voor het resultaat niet uit. Je zou willen dat ze zelf bedenkt dat het niet zo handig is om op een paard te gaan zitten met zo’n omvang. Maar dat doet ze niet, want ze start daar immers. Wat betekent dat ze daarbuiten ook met dat paard rijdt.
Hoe pakken we dit aan?
Als instructeur zou ik met zo’n amazone zeker wel het gesprek aangaan. Omdat ik het uit het oogpunt van welzijn niet vind kunnen. In mijn rol van jury zou ik niet weten hoe ik dit moet aanpakken en daarin ben ik niet de enige. Hoe anders is het met te dikke paarden. Daarover ga ik wel het gesprek aan, met een uitleg hoe ongezond dat is. Ook dat wordt niet altijd gewaardeerd. Het is echter een minder groot taboe dan zwaarlijvige ruiters. Er is menig verhitte discussie over gevoerd en nog nooit een oplossing voor gevonden. Ik heb ‘m ook niet. Wie het weet, mag het zeggen.