Als je als een wokkel op je paard zit, hoe kan je dan verwachten dat hij recht loopt? Ik vroeg me dit licht verbijsterd af na een conversatie met een Z amazone, die ik kort daarvoor in de ring had. Scheef? Ze keek me aan of ik had beweerd dat ze paars haar had. Dat had nou nog nooit iemand tegen haar gezegd. En trouwens, het was niet waar ook…
In alle dressuurproeven ga je minstens één keer over de AC lijn. Als het juryhok correct staat of de auto is zorgvuldig geparkeerd, dan kan een jury op dat moment precies zien of je paard recht loopt en of jij er recht bovenop zit. Het is dus niet een kwestie van interpretatie, als zoiets wordt gezegd. Het is gewoon te zien en duidelijk ook.
Kip-en-ei verhaal
Als instructeur maak ik er een punt van om iedere les een paar keer recht voor en recht achter de ruiters te gaan staan. Natuurlijk besteden we veel aandacht aan het rechtrichten van een paard. Daar hoort bij dat de ruiter ook moet proberen recht te zitten. Nou is dat altijd een beetje kip-en-ei verhaal, want die zakt scheef omdat het paard scheef gaat, waarna het paard scheef gaat omdat de ruiter scheef zit enzovoorts. Het helpt dus niet om alleen aan één van de twee te werken. Gek genoeg kreeg ik de indruk na een lange rubriek Z en hoger dat dat wél het geval was. Ik heb nog nooit zoveel scheefzitters bij elkaar gezien. Rijd er wel eens iemand op een spiegel af of is dat geen mode meer…?
Je hangt links en je wilt naar rechts…
Je went aan je eigen paard en je eigen houding. Ook al gaan jullie allebei scheef, dat voelt vaak niet zo. Je kunt het wel merken aan de oefeningen, want de ene kant op gaat makkelijker dan de andere. Logisch, want tegen een buiging in zitten betekent wringen. Maar kijk nou eens naar appuyementen of keertwendingen. Hoeveel ruiters hangen naar de buitenkant en verwachten van hun paard dan wel dat hij met zijn buitenachterbeen een grote pas onder zijn lichaam door opzij zet? Zet zelf effe een kind op je nek en laat die helemaal naar links leunen, terwijl jij volgens de opdracht lichtvoetig naar rechts moet dansen…veel succes. Dat is dus precies wat je van je paard verlangt.
Brandblaren
Natuurlijk ben ik een ouwe zeur en al helemaal als het op houding aankomt. Van de oude stempel, dus gedrild daarin. Zelfs toen ik internationaal startte werd ik door trainer John Lassetter wekelijks aan de longeerlijn genomen en mondeling gefileerd als ik niet ontspannen genoeg mee en vooral recht op mijn paard zat. Hij kwam bij de Spaanse rijschool vandaan, dus dan weet je het wel. En hij bezat de gave om je op de meest eloquente Engelse manier zo op je nummer te zetten, dan je je vervolgens de brandblaren oefende om het wel goed te doen. Bij de Portugese meester Luis Valença begon de dag steevast met zitles.
Bloed, zweet en tranen
Nou hoeft het allemaal niet zo extreem, maar een beetje zelfreflexie op gebied van houding is toch niet teveel gevraagd? Dat ruiters niet weten dat ze scheef zitten wil er bij mij niet in. Misschien willen ze het niet weten. Want het betekent dat je aan de bak moet. Het is niet kant en klaar in de winkel te koop, bijvoorbeeld door een nog duurder zadel aan te schaffen of er weer een ander poedertje in te gooien. Het kost zweet en vaak ook tranen, het voelt in het begin niet fijn. En je paard zegt ook niet meteen ‘dankjewel’, want die is gewend aan al die scheefheid en heeft al helemaal niet de behoefte om zijn lijf anders te trainen, noch het besef dat dat uiteindelijk gezonder voor hem is. Kortom, het vergt doorzettingsvermogen. Maar wie zei dat dressuur makkelijk was? Jij wilt op een paard zitten, dus dan is het jouw verantwoordelijkheid om hem daarbij geen schade te berokkenen. Daar hoort rechtrichten en dus recht zitten bij. Ik vind dat we hier een welzijnspunt van moeten maken. Als jury doe ik dat ook. Dus wil jij een hoog cijfer op houding en inwerking van hulpen, dan weet je wat je te doen staat. En ik jureer me momenteel een hoedje, dus de kans dat je mij tegenkomt….