Er was een tijd dat ik me dagelijks met veel genoegen door grote bergen informatie heen vrat. De bibliotheek was mijn tweede thuis. Tegenwoordig hebben we het internet, dus hoef je niet eens meer van huis. Nog steeds houd ik ervan om me grondig in zaken te verdiepen, al vind ik wel dat mijn denkproces is veranderd met de jaren. Het was ooit absorberen, proberen, toepassen, mislukken, opnieuw een beetje anders proberen tot het wel lukte. Of niet en dan ging ik een andere manier zoeken. Er zat minder overdenking en meer ongeduld achter. En meer prestatiedrang. Tja, de jeugd.
Met paarden ben je nooit uitgeleerd. Dat is absoluut waar en ik probeer daar naar te leven. Daarom stort ik me nog steeds graag in lezingen, clinics en trainingen. Sommige dingen heb ik voor mijn gevoel al honderd keer gezien, maar nog steeds word ik soms verrast. Ik verdiep me momenteel weer eens in de methode van Tristan Tucker. Geweldig, omdat hij een rustige, paardvriendelijke aanpak uitdraagt en dat op een bemoedigende manier.
Vergelijk het maar eens
Het zal dus de leeftijd zijn, maar ik neem iets meer de tijd om over zoiets te reflecteren. Wat gebeurt er nu eigenlijk? Wat me opvalt is dat je, als je goed kijkt, ontdekt dat het eigenlijk allemaal een soort van op hetzelfde neerkomt. Parelli, Irwin, Anja Beran, Pignon, Brenderup, het Cadre Noir, de Spaanse rijschooltrainers en zelfs de Portugese rijmeesters waar ik naartoe ben geweest…in de basis kom je uit op hetzelfde.
Rechtuit gaat op instinct
Een paard is een vluchtdier, een prooidier en een kuddedier, waarvoor veiligheid het belangrijkste doel is. Rechtuit lopen gaat vanzelf. Langzaam, hard, dat maakt niet uit. Pootje over opzij of achterwaarts is andere thee. Daarvoor moet een paard nadenken waar z’n benen zitten en hoe hij die gaat wegzetten. Dat vergt brainpower. Als een paard zich ergens druk over maakt of zich gestrest voelt, dan kost dat ook hersencapaciteit. Ga je op zo’n moment aan de slag met iets waarover hij moet nadenken, zoals dat pootje over of achterwaarts, dan moet zijn hoofd twee dingen tegelijk doen. Zijn de hulpen goed bevestigd en vraag je het vriendelijk, dan kiest hij meestal voor het makkelijkste om zijn brein mee bezig te houden en neemt dus de stress voor dat enge af. Maak je de fout om er druk op te zetten en spanning toe te voegen, dan ga je dubbelop verkeerd. Dit is een dun lijntje.
Gaat nooit om halshouding
Al die mensen die het begrepen hebben, hebben er een eigen systeem voor, een naam aan gegeven of laten ons denken dat zij een unieke oplossing hebben. Maar hoe langer ik erover nadenk, hoe meer ik tot de conclusie kom dat ze, op kleine nuances na, allemaal precies hetzelfde doen. Geen waardeoordeel hoor, ik vind iedereen die probeert goed te doen voor paarden geweldig. Ik kwam in Portugal, met al die hengsten en verbaasde me er toen nog over dat we meteen na het opstijgen zijgangen moesten rijden. Pignon en trouwens Carl Hester ook raken niet uitgepraat over het controleren van de schouders. En bij mijn waardevolle leermeester John Lassetter, die zijn opleiding in Wenen en Saumur had genoten, reed ik altijd een vast programma rond pylonen met zijn befaamde zes oefeningen, die niets anders waren dan trainingen voor het paard om zijn voor- en achterbenen zijwaarts weg te zetten. Wat ik overigens wel een opvallend verschil vind tussen al deze mensen en wat je dan misschien moderne dressuur zou kunnen noemen is dat die oudgedienden vrijwel nooit over hals/hoofdcontrole of -houding spreken. Niet nodig, want dat komt vanzelf goed als een paard zijn lijf verder correct gebruikt.
Nooit dwingen of forceren
Het echt tot je door laten dringen van deze principes, van welke trainer dan ook, vergt dat je je ego én je wil om te winnen even aan de kant zet. Want het paard bepaalt het tempo. Ik bedoel niet in snelheid van bewegen, maar van leren. Het gaat er vooral om dat je de hulpen voor die zijgangen -vanaf de grond of vanuit het zadel- op een goede manier bevestigt, zodat hij op momenten van stress weet wat je van hem verwacht en dat dus gaat doen, zodat de spanning kan wegvloeien.
Te filosofisch, dit verhaal? Wacht maar tot je ouder wordt.